Moda: Giyim kuşamla eş anlamlı görülmesine rağmen insana dair her alanı kapsayan bir durumdur. Gideceğin yere göre ayarlanabilen değişebilen bir şeydir. Topluluğun beğenisine bağlı olarak şekil alabilen yıllara göre farklılık gösterebilen ya da tekrar edebilen bir olgudur. Bazen de toplum eleştirisine ve yaptırımlarına maruz kalan ve geleneklere göreneklere göre değişebilen her türlü durumdan ibadet olur.
Her İnsanın beğenileri, ayrı zevkleri, istekleri vardır ve her şeye olduğu gibi modaya bunun çok büyük etkileri olur. Irk, din, millet, iklim farkı, yaşanılan şehirler mekânlar, sosyal ve ekonomik unsurların etkileşimidir. Bu faktörlere bağlı olarak her yıl kendisini yenileyen bir akım olan moda, tutkunları olduğu kadar modanın rüzgârından etkilenmeyen pek çok kişi de yer almaktadır.
Fakat modanın oldukça fazla takip edilmesi, giyim sektörü üzerinde de etkili olarak, giyim sektörünün farklı üretim yelpazesinin oluşmasını da sağlamaktadır. Kimine göre duygusal değişimlere göre şekillenen bir olgudur. Kişi, kıyafet seçimleriyle ya da kullandığı tarz ile psikolojik yapısını temsil etmektedir.
Bu doğrultuda benimsenen moda akımı, kişinin hem psikolojik yapısına etki edecek hem de psikolojik bir faktör olarak giyim tarzını etkileyerek, moda üzerinde etkisini gösterecektir. Aslında ülkelerin kültürlerini de en iyi yansıtan araçlardan biridir. Bazen bir kişinin kıyafet tercihi ile hangi ülkeye mensup olduğunu anlayabilirsiniz. Bu açıdan kültür ve moda oldukça yakın bir etkileşim içerisindedir.
Tanınmış ya da sevilen bir kişinin giyim tarzından etkilenerek, farklı giyim kuşağının da oluşması moda üzerinde etkili bir faktör. Kişilerin hem giyim tarzını etkileyecek hem de bir akım haline gelebilecek bir faktördür. Son birkaç yılda günlük yaşantımızda büyük değişiklikler oldu ve bu durum modayı etkiledi.. İleri teknoloji evlerimizden, ofislerimizden içeri sızarak günlük yaşantımızı ele geçirdi. Tabii bu durum alışkanlıklarımızı da etkiledi. Hayatımızı değiştiren trendlerin en etkili olduğu alanlardan biri haline geldi giyim...
Değişen koşullar, hızlanan zaman ve zorlaşan hayat erkekleri de, kadınları da, gençleri de daha rahat giyinmeye doğru itmeye ve insanların pek çoğu “benlikleriyle” giyimleri arasında önemli bir ilişki kurmaya başladı. Çoğu insan; kadın, erkek ya da genç giyimi kendilerini ifade etmenin bir yolu olarak görüyor oldular. Erkeklerin iyi giyinmeye verdikleri önemin artığı ortada. Bununla beraber, erkeklerin çoğunluğu “giyinmeyi” sevmiyor, çünkü giyim, onlar için dâhil oldukları sosyal sınıfın göstergesi olmaya başlamış durumda. Yine de giyim söz konusu olduğunda, rahatlık kriterine önem veriyorlar... Erkeklerin bir kısmı da kıyafetlerin kişiliği yansıtması gerektiğine inanıyor.
Ancak, bu yansıma, “benliğin” bir göstergesinden çok, sosyal sınıf ve statü sembolü olarak algılanıyor. Erkeklere göre iyi giyinmek kendine güven duygusu sağlıyor. Onlar için iyi giyinmenin beraberinde getirdiği zevk ikinci planda kalıyor. Onlar giyimde, kadınlar gibi “sofistike” çıkış noktalarına sahip değiller. Kıyafet seçerken, içinde bulundukları topluluklarla kolay iletişim kurabilmelerini sağlayan tasarımlara yöneliyorlar. Bu seçim, onların iletişim kurmalarını kolaylaştıran bir etken.
Erkeklere göre, görünüş verilmiş bir şeydir, değiştirilemez. Bu nedenle giyim ile kadınlar gibi sosyal bir bağ kurmuyorlar. Dayanıklı ve rahat giyimi tercih etmeleri iki şekilde açıklanıyor: Erkeklere ait klişelerden biri olan güce olan düşkünlüklerinin ve sertliğin bir göstergesi, ya da dünyayla benlik arasına koyulan bir sınırın; utangaçlıklarının bir göstergesi. Bunların yanı sıra, erkeklerde de artık alış-veriş bilinci oluşmaya başladı şimdilerde. Mağazalar artık erkek evrenine de hitap etmeye çalışıyor. Kadınlar posta ile alışveriş yapardı. Şimdi erkeklerin büyük çoğunluğu internet üzerinden alışveriş yapıyor. Uluslararası beş kültürünü oluşturdu ve bu da erkeklerin rollerini belirledi.
ŞIK VE ZARİF olma yolundaki gruplar, maddi gücü iyi ve eğitimi yüksek olanlar. Daha çok anakent kentlerde ya da başkentlerde yaşıyorlar. Çoğu iş yaşamında oldukça başarılı, büyük bir kısmı müdürlük pozisyonunda görev yapıyor. Bunların çoğunluğu giyinmeyi” sevmediğini söylüyor. Ancak, farklı durumlara göre, duruma uygun giysileri bulunuyor. Giyimin boyutları ile diğer gruplara göre daha ilgililer: İnsanlarda hayranlık uyandırma, kalite, kimlik, moda, yenilik, kombinasyonlar, kumaşlar onlara daha yakın kavramlar. Rahatlık ve ucuzluk, çok önemsedikleri kavramlar değil. Daha çok giyimleriyle kimlik değiştirdiklerini söylüyorlar.
ZIT KUTUPLAR daki gruplar ; Kendine güven duyguları çok yüksek. Risk almayı seviyorlar. Meydan okumayı, duygularını göstermeyi ve yaşamdan zevk almayı istiyorlar. Hayatta en önem verdikleri şey refah. Bu grubun üyeleri modayı yakından takip ediyor. Ürünün kalitesine önem veriyorlar. Satın alma aşamasında dokunarak ve hissederek karar veriyorlar. Bu grup erkeklerin bir kısmını kapsar.
KENDİNDEN EMİN olan gruplar; Daha olgun ve yaşamları daha oturmuşlardan oluşuyor. Doğal hissetmelerini sağlayan kıyafetlere ilgi gösteriyorlar.
KİMLİKARAYIŞINDAKİLER; Bu grubun üyeleri daha düşük gelirli, ama paraya çok önem veriyorlar. Başarı, para kazanmak ve tüketim onlar için büyük önem taşıyor. Dolayısıyla, giyimde marka çok önemli. Giydiklerinin diğer insanlarda hayranlık uyandırmasını ve kendilerine güven sağlamasını istiyorlar.
YALINLAŞTIRICILAR; az eğitimli ve düşük gelir grubuna geneli giyinmekten nefret ediyor. Giyimde rahatlığa önem veriyorlar. Giyimde en önemli faktörün rahatlık olduğunu belirtiyor. Bakımı kolay kıyafetleri tercih ediyor. Ütüleme gerektirmeyen kıyafetler satın alıyor. Günlük giyim söz konusu olduğunda ilk baktıkları şey, fiyat. Kadınların büyük bir çoğunluğu, “Eğer uygun şekilde giyinmemişsem, kendimi iyi hissetmem” diyor.
Çünkü genel olarak giyinişlerinin takdir edilmesinin, “kendilerinin takdir edilmesi” olarak görüyorlar. Rahatlık ise kadınlar için, yaşamın daha kolay yaşanabilir olması, modanın kolay anlaşılabilir olması, satın alması ve kullanması daha kolay olması anlamına geliyor. Son dönemde kadınların odaklandıkları konulardan biri de, huzurlu ve mutlu olmak. Huzura ve mutluluğa duyulan istek gelir seviyesi yükseldikçe de artıyor. Kısaca yeni bin yılın kadınlarının ilk önceliği: kendileri... Bu nedenle kişisel bakım ve kozmetik türü şeylerin pazarları büyüyor.
Özellikle daha iyi eğitimli kadınlar arasında bu tür ürünler büyük talep görüyor. Kadınlar alışveriş deneyiminin kendi kalitesine de önem vermeye başladılar. Gittikleri dükkânın ya da alışveriş merkezinin onları iyi hissettirmesi gerekiyor. Mağazanın ve hizmetin kalitesine inanmak istiyorlar. Reklam ve mağazaların iç tasarımı kadınların alışveriş tercihlerini etkileyen faktörler arasında yer almaya başlıyor. 4 ana trendin günümüz kadınları arasında popülerliğini oluşturuyor.
YAŞAM; Dünyamız her geçen gün daha fazla, hız ve iletişim üzerine odaklanıyor. Kent, iş ve özel yaşamın globalleşmesi, gelişmiş dünyada mobil olmayı gerektiriyor. Bu nedenlerle işlevsel, pratik kıyafetlere olan talep artıyor. Günlük hayatın tamamında kullanabilecek türden giysiler ilgi topluyor. Gelecek için tasarlanan kıyafetler hi-tech aksesuarları taşıyabilmek için şık ama basit eklemeler içerecek. Gelecekte, hafif ve uzun ömürlü, ancak yine de dokunması güzel kumaşlara olan talebin artacağı düşünülüyor. Streç kumaşlar bu trendin bir göstergesi aslında.
Mobil olma trendi, günlük giyim ile profesyonel giyim arasındaki sınırların belirsizleştiğini öngörüyor. Söz konusu mobil olma sadece fiziksel anlamda değil, aynı zamanda serbestçe iletişim kurma ve hareket etme anlamına da geliyor. Bu nedenle, artık tüketiciler giyinişleri aracılığıyla iletişim kurmaya da ihtiyaç duyuyorlar, böylece kişiliklerini ifade etmeye çalışıyorlar. Gençler çok-katlı kıyafetlere aynı sebepten ilgi duyuyorlar. Çünkü insanların da çok-katlı ve çok-kişilikli olduğunu düşünüyorlar. Mobil tüketici için, küçük giyim eşyaları ve sayısız aksesuarlar önem kazanıyor.
BEDENGÜZELLİĞİ; Bilgi çağı sürdükçe ve internet gelişimi devam ettikçe, insanlar hislerinin ve vücutlarının önemini kavrıyorlar. Kadınlar için vücutları evrenin merkez noktası olmaya başladı. Böylece beden popüler kültürün merkezine oturuyor. Bunu sağlayan üç çıkış noktası var: Birincisi spor, ikincisi toplumumuzun güzelliğe ve rekabete olan takıntısı. Üçüncüsü ise fiziksel zevke dayalı hobilerin yükselmesi, dans terapisinden giyime, vücut biçimlendirmeye her şeyin çıkış noktasının bu akım olduğu düşünülüyor. Kadınlar ürünlerin neden yapıldığına çok dikkat ediyorlar. Çünkü artık kalite anlayışını ifade eden şey materyal ve ürünün içeriği olarak görülüyor.
ERKEKSİ DİŞİLER Gün geçtikçe erkekler ve kadınlar benzer yaşam stillerine doğru ilerliyor. Özellikle üniversitede, okulda daha fazla beraber vakit geçiren ve geç evlenen genç nesillerde bu durum öne çıkıyor. İlgi duyulan hobilerde ve bunlarla ilgili alışkanlıklardaki farklar gittikçe azalıyor. 50 yaş altı en az bir sporla ilgileniyor. Dört çekerli arabaların çoğu kadınlar tarafından satın alınıyor. Aynı zamanda erkeklerin büyük bir kısmı ve giderek artan bir oranda yemek yapmak, ev dekorasyonu ve kişisel bakım gibi, konulara ilgi duymaya başladılar. Bu nedenlerden ötürü, uniseks ürünler üretilmeye başlandı. Her iki cinsin ilgileneceği kozmetik ürünleri serisi geliştirildi.
MARKANIN GÜCÜ Gelecekte marka yerini ve önemini koruyacak, fakat yeni bir anlayışla... Hayatı kolaylaştıran markalar, insanlara önem veren aynı zamanda onlar için yenilikler yaratan bir markalar talep görmeye başlandı. Bu tip marklar için kadınlar ekstra gayret ve para harcamayı göze almaya başladılar. Tüketicilerde her geçen gün daha bilinçli oluyor tabi.
Markalara ve ürünlere bakışları değişiyor. Hem kadınlar hem erkekler manzaranın gerisindeki gerçekleri merak ediyor; verimin ve değerin gerçek kaynağını görmek istiyorlar. Çünkü yeniliğe, teknik performansın yanı sıra anlam katan şey; marka. Dünyada belirgin özellikleri olan beş farklı genç grup oluştu.
İDDİALI: Sosyal değişimin öncüsü olarak kabul ediliyorlar. Hem erkek hem dişi değerlerinin dengesiz bir karışımını savunuyorlar. Onlara zevk ve heyecan verecek her şeyi denemek istiyorlar. Hayatın her alanında tanınırlık için çabalıyorlar ve moda onlar için bunu elde etmenin eğlenceli yolu. “İddialılara restoranlarda, karaoke kulüplerinde, doğada, spor takımlarında, mağazalarda ve artan sayıda internette rastlayabilirsiniz. Büyük toplulukların bulunduğu yerlere gitmeyi, onlarla bir şeyler yapmayı severler. İddialılar markaya önem verirler ve giydikleri markaların arkadaşları tarafından tanınmasını isterler. Onlara göre moda, kimlikleriyle oynamanın ve benliklerini sahneye koymanın bir yolu... “İddialılar son moda tasarımları değişik, doğal ve etnik aksesuarlarla süslemeyi severler. Gençlerin az bir kısmı bu gruba dahil.
SPORTİF: “Sportif” rekabeti severler. Onlar için yaşam, kazananlar ve kaybedenlerle dolu bir meydan okumadır. Kendine güvenlidir, rasyoneldir ve iyi organize olur. Spor yapar, derneklere üyedir, takımlı sporlarla ilgilenir , okur, TV seyreder. Onun kullanacağı markalar görünür olmalıdır. Kaliteyi, performansı ve stili almak için gereken parayı ödemeye hazırdır. “Sportif” için kumaş hafif, dayanıklı olmalı ve terlemeyi önlemelidir. Gençlerin çok az bir kısmını kapsar.
SEKSİ: Bu gruptakilerin kendine güveni yoktur. Sürekli ve her türlü sevgi arayışındadır. Onlar için beden kişiliğin sahnesi, bütün kaygıların, zevklerin ve ifadelerin merkezidir. Bu nedenle, makyaja ve vücut biçimlendiricilere bağımlıdır. Giyimi birçok aksesuar ve değişik kombinasyondan oluşur. Kıyafetleri bedeni yeniden biçimlendirir, güven duygusu verir ve hayranlık uyandırır.
SORUNSUZ: Bu grubun üyeleri denemekten çok, taklit ederler. Hayattan en büyük beklentileri konfordur. Kısıtlamalardan hoşlanmaz ve sorumluluklardan uzak durur. Giyinmekten nefret eder ve her yerde her zaman giyilebilecek kıyafetler almayı tercih eder. Satın alması kolay, kullanması kolay giysileri tercih eder. Marka, stil ya da uygunluk önemli değildir.
HASSAS: Bu grupta yer alanlar, aileleri ile yaşamayı tercih ederler. Yemek yapmayı, temizliği, okumayı, alışverişi ve bazı durumlarda dans etmeyi severler. Az sayıda spora ilgi duyarlar. “Hassas” modayı yakından takip etmez ama farklı kavramlar ve farklı mevsimler için, farklı kombinasyonları kullanır. Kıyafetler “benliği” yansıtmalıdır ve giysilerin bedenle doğal bir ilişkisi olmalıdır. Giysinin uyması, iyi durması son derece önemlidir. “Hassas” için giyim ,cilt bakımının bir parçasıdır. Kumaşlar anti-alerjik olmalı ve tende iyi hisler uyandırmalıdır. Toplumda daha farklı renkte ve daha çok seste insanlar oluşturmaya devam etmiştir.
Bugün moda dünyası on yıl önce olduğundan çok daha farklı yönelimlere, hedeflere ve iletişim seçeneklerine sahip. Özellikle internetin dominant hale gelmesiyle birlikte tüketici, tasarımcı, marka ve medya arasındaki ilişkiler hızlandı, her şey eskisinden çok daha büyük hızlarla değişmeye başladı. Yükseklerdeki isimler sokaktan beslenmeye, sokak ana akıma karışmaya normal bakıyor artık. Değişen bu şartlar altında hem tasarım, hem moda iletişimi, hem sektörün iş kısmı büyük değişimlere gebe. İşte bu eğitim programında moda sektörünü ilerleyen günlerde bekleyen yönelimler nelerdir, dünden bugüne neler değişti, genç kuşağın bakış açısı, farklılaşan sunum yolları gibi konulara eğilerek bugünün ve doğal olarak yarının koşulları incelenecektir.
