Lenfoma (aynı zamanda lenfatik kanser olarak da adlandırılır), lenfositler adı verilen bağışıklık sisteminin hücrelerini içeren bir kanser türüdür. Kanser pek çok farklı hastalığı temsil ettiği gibi, lenfoma, farklı uzman gruplarının alt tipleri kategorize ettiğine bağlı olarak, yaklaşık 35-60 farklı alt tipte, birçok farklı lenfosit kanserini temsil etmektedir.
Lenfoma, bağışıklık sisteminde rol oynayan ve öncelikle vücudun lenfatik sisteminde yer alan hücreleri temsil eden hücreleri etkileyen bir kanser grubudur.
- Lenfatik sistem bağışıklık sisteminin bir parçasıdır. Kan damarlarının ağının vücutta kan taşıdığı şekle benzer şekilde, lenf adı verilen bir sıvı taşıyan bir damar ağından oluşur. Lenf, kan ve dokularda da bulunan lenfositler adı verilen beyaz kan hücrelerini içerir. Lenfositler gelişimin prekanser aşamalarında birçok enfeksiyöz ajana ve birçok hücrelere saldırır.
- Lenf düğümleri, vücut boyunca meydana gelen küçük lenf dokusu koleksiyonlarıdır. Lenf sistemi, vücuda dağılmış binlerce lenf nodunu birbirine bağlayan lenfatik kanalları içerir. Lenf lenf nodlarından ve dalak, bademcikler, kemik iliği ve timus bezi gibi diğer lenfatik dokulardan geçer .
- Bu lenf düğümleri, bakterileri, virüsleri veya diğer mikropları taşıyabilen lenfleri filtreler. Enfeksiyon bölgelerinde, bu mikrobik organizmaların büyük sayıları bölgesel lenf düğümlerinde toplanır ve lokalize bir enfeksiyonun tipik lokal şişliğini ve hassasiyetini üretir. Bu genişlemiş ve zaman zaman konfluent lenf düğümleri (lenfadenopati denilen) koleksiyonlarına sıklıkla "şişmiş bezler" denir. Vücudun bazı bölgelerinde (boynun ön kısmı gibi), şiştiğinde sıklıkla görülürler.
Lenfositler enfeksiyöz organizmaları ve anormal hücreleri tanır ve onları yok eder. İki büyük lenfosit alt tipi vardır: B lenfositleri ve T lenfositleri, aynı zamanda B hücreleri ve T hücreleri olarak adlandırılır.
- B lenfositleri antikorları (kan ve lenf boyunca dolaşan ve enfeksiyöz organizmalara ve anormal hücrelere bağlanan proteinler) üretir. Antikorlar, bağışıklık sisteminin diğer hücrelerini esasen bu davetsiz misafirleri (patojenler olarak da bilinir) tanımak ve yok etmek için uyarır; süreç humoral bağışıklık olarak bilinir.
- T hücreleri aktive edildiğinde doğrudan patojenleri öldürebilir. T hücreleri, sistemin uygun olmayan aşırı aktiviteyi veya yetersizliği önleyebilmesi için bağışıklık sistemi kontrol mekanizmalarında da rol oynar.
- Bir istilacı ile savaştıktan sonra, bazı B ve T lenfositleri istilacıyı "hatırlar" ve geri dönerse savaşmaya hazırdır.
Kanser normal hücreler transformasyona uğradığında ve kontrolsüz olarak çoğaldıklarında çoğalırlar. Lenfoma, B veya T hücrelerinin veya bunların alt tiplerinin malign bir dönüşümüdür.
- Anormal hücreler çoğaldıkça, bir veya daha fazla lenf nodunda veya dalak gibi başka lenf dokularında toplanabilirler.
- Hücreler çoğalmaya devam ettikçe, sıklıkla bir tümör olarak adlandırılan bir kütle oluştururlar .
- Tümörler genellikle çevrelerini istila ederek çevredeki dokuları bastırarak, normal olarak hayatta kalmak ve işlev görmek için gerekli olan oksijen ve besin maddelerinden mahrum bırakmaktadır.
- Lenfomada, anormal lenfositler bir lenf nodundan diğerine ve bazen lenfatik sistem yoluyla uzak organlara gider.
- Lenfomalar sıklıkla lenf nodları ve diğer lenfatik dokularla sınırlıyken, vücudun hemen her yerinde diğer doku türlerine yayılabilirler. Lenfatik doku dışında lenfoma gelişimi ekstranodal hastalık olarak adlandırılır.
Lenfoma Belirtileri ve Belirtileri Nelerdir?
Sıklıkla, lenfomanın ilk belirtisi boyunda, kol altında veya kasıkta ağrısız lenf düğümleridir.
- Vücudun başka yerlerinde lenf düğümleri ve / veya dokular da şişebilir. Örneğin, dalak lenfomada büyütülebilir.
- Büyümüş lenf nodülü bazen bir damar veya lenf damarına (bir kol veya bacağın şişmesi), bir sinire ( ağrı, uyuşma veya karıncalanma) veya mideye (dolgunluk hissi) karşı basılarak başka semptomlara neden olur .
- Dalağın genişlemesi (splenomegali) karın ağrısı veya rahatsızlığına neden olabilir .
- Birçok insanın başka bir belirtisi yoktur.
Lenfoma belirtileri hastadan hastaya değişebilir ve aşağıdakilerden birini veya birkaçını içerebilir:
- Ateş
- Titreme
- Açıklanamayan kilo kaybı
- Gece terlemeleri
- Enerji eksikliği
- Kaşıntı (hastaların% 25'ine varan oranlarda en sık alt ekstremitede olmak üzere bu kaşıntı [pruritus] gelişir fakat her yerde olabilir, lokal olabilir veya tüm vücuda yayılabilir)
- İştah kaybı
- Nefes darlığı
- Lenfödem
- Sırt veya kemik ağrısı
- Nöropati
- Dışkıda veya kusmukta kan
- İdrar akışının tıkanması
- Baş ağrısı
- Nöbetler
Bu belirtiler nonspesifiktir ve her hasta bu olası belirtilere sahip değildir. Bu, hastanın semptomlarının kansere bağlı olmayan herhangi bir sayıdan kaynaklanabileceği anlamına gelir. Örneğin, grip veya diğer viral enfeksiyon belirtileri olabilir, ancak bu durumlarda çok uzun sürmezler. Lenfomada, semptomlar zamanla devam eder ve bir enfeksiyon veya başka bir hastalık tarafından açıklanamaz.
Hodgkin lenfoma ve non-Hodgkin lenfoma
Lenfoma kanseri geniş olarak iki kategoriye ayrılabilir:
- Hodgkin lenfoması (Hodgkin hastalığı olarak da adlandırılır) ve
- Non-Hodgkin lenfoma.
Hodgkin lenfoması tanısı konan hastalar sıklıkla lenf düğümlerinde Reed-Sternberg hücreleri olarak adlandırılan büyük anormal hücrelere sahiptir. Bu hastalık oldukça iyileştirilebilir ve tüm lenfoma vakalarının yaklaşık yüzde 10'unu oluşturur.
Lenfoma kanseri her yaşta ortaya çıkmasına rağmen, Hodgkin hastalığı en çok iki özel yaş grubunda görülür:
- 15 ila 40 yaş arası insanlar.
- 55 yaş ve üstü insanlar.
Non-Hodgkin lenfoma daha sık görülür. Genellikle iki tip Hodgkin olmayan lenfoma vardır:
- Agresif (yüksek dereceli): Hızlı büyür ve yayılma eğilimi gösterir ve şiddetli semptomlara neden olur. Tedavi edilmezse, birkaç ay içinde veya daha erken ölümcül olabilir.
- Yavaş büyüyen (düşük dereceli): Yetişme ve yavaş yayılma eğilimi gösterir ve birkaç belirtiye neden olur. Tedavi etmek daha zordur ve daha yüksek relaps riski taşır.
Non-Hodgkin lenfoma gelişme riski, çoğu hastada 60'larında teşhis edilirken, yaşla birlikte artmaktadır.
Lenfoma Kanser Tanısı
Lenfoma kanserinin yaygın bir semptomu boyun, koltukaltı veya kasıktaki lenf düğümlerinin ağrısız şişmesidir. Buna kalıcı ateş, boğulma terlemeleri veya açıklanamayan kilo kaybı eşlik ettiğinde, hemen bir doktora danışmak en iyisidir.
“Lenfoma bir biyopsi ile teşhis edilir. Lenfoma doğrulandıktan sonra, kanserin ne kadar yaygın olduğunu görmek için ek taramalar, kemik iliği biyopsisi ve kan testleri gerekebilir. Kalp fonksiyon testleri de hasta lenfoma tedavisi için uygun olup olmadığını görmek için gerekli olabilir.
İşte lenfoma kanserini teşhis etmek için kullanılan bazı test ve prosedürlere daha yakından bakalım:
- Fizik muayene: Doktorunuz şişmiş lenf nodlarının yanı sıra genişlemiş bir dalak veya karaciğeri kontrol edecektir.
- Kan testleri: Kan hücresi, böbrek ve karaciğer performansını test etmek için kullanılır. Ayrıca non-Hodgkin lenfomanın agresif formu ile ilişkili bir kimyasal olan laktaz dehidrojenazını (LDH) de saptayabilirler.
- Kemik iliği biyopsisi: Kemik iliği örnekleri genellikle kalçadan alınır ve anormal B veya T hücreleri için incelenir.
Lenfoma doğrulanırsa, daha sonra aşamaya göre sınıflandırılır, Aşama 1 en erken fazdır, Aşama IV ise en yaygın olan hastalıktır.
Lenfoma Kanser Tedavisi
Lenfoma tedavisi aşağıdaki yöntemleri içerebilir:
- Kemoterapi: Kanser hücrelerini öldürmek için ağız yoluyla veya el damarlarına enjekte edilen bir ilaç tedavisi. Her tedavi yöntemi vücudun iyileşmesine izin vermek için düzenli aralıklarla verilir. İlaçlar, yayıldıklarında bile kanser hücrelerine ulaşmak için vücut boyunca dolaşırlar.
- Radyasyon tedavisi: ışınların yönlendirildiği her yerde lenfoma hücrelerini öldürmek için yüksek enerjili ışınları kullanan lokalize bir tedavi. Alan, etkilenen lenf nodu veya organı ile sınırlı olabilir veya boyun, göğüs ve her iki koltuk altı gibi daha geniş bir alanı kapsayabilir. Bu tedavi tek başına veya kemoterapi ile kombine edilebilir.
- Kök hücre nakli: Bu prosedür, standart dozlarla ortadan kaldırılamayan kanser hücrelerini öldürmek için daha yüksek dozda kemoterapi veya radyasyon almanızı sağlar. Sağlıklı kemik iliğinden (yeni kan hücresi üretme kapasitesine sahip) hücreler ilk önce toplanır ve dondurulur. Çoğu beyaz kan hücresini (sağlıklı olanlar dahil) öldüren yüksek dozda kemoterapi tedavisinden sonra, hücreler vücudunuza yeniden yerleştirilir ve bağışıklık sisteminizi yeniden oluşturmanıza yardımcı olur.
- Biyolojik tedavi: Vücudun kendi bağışıklık sistemini kansere karşı savaşmak için ürünler kullanan bir terapi şeklidir. Bir örnek monoklonal antikorların kullanılmasıdır. Bu antikorlar kendilerini B hücrelerine bağlayarak kanserli B hücrelerini vücudun bağışıklık sistemine daha görünür hale getirir ve böylece yok edilebilirler. Kanserli olmayan B hücreleri de hedeflense de, vücudunuz bunları değiştirebilir. Bu tedavi şekli sadece geleneksel tedavilerin etkisiz olduğu düşünüldüğünde dikkate alınmalıdır.
