Epilepsi Nedir? Epilepsi, şu anda dünya çapında yaklaşık 50 milyon nüfusu etkileyen yaygın bir nörolojik hastalıktır. Epilepsiden etkilenen kişilerin% 80'inden fazlası orta ila düşük gelirli ülkelerde yaşamaktadır. Bir kısmın veya tüm vücudun kontrolsüz sarsıntılı hareketleri olan ve bazen bilinç kaybı ve mesane ve barsak hareketlerinin kontrolünün kaybı ile ilişkili nöbetler ile karakterizedir. Nöbetler, beyin hücrelerinde aşırı elektriksel dürtü salınımı nedeniyle oluşur. Bölümlerin sıklığı, yılda bir ila iki, günde birçok defa değişebilir.

Epilepsi Türleri Nelerdir

Epilepsi Nöbetler iki türe ayrılır:

Fokal nöbetler
Nöbetler beynin bir bölümünden kaynaklandığı zaman, fokal veya kısmi nöbetler olarak adlandırılırlar. Odak nöbetleri iki tür olabilir:

• Bilinç kaybı olmadan odak nöbetleri: Bu tür nöbetler sırasında, kişi olay sırasında uyanıktır. Değişmiş koku, tat veya duygularla karşılaşabilirler. Bazı insanlar kol ve bacaklarda istemsiz hareketler, karıncalanma ve baş dönmesi yaşayabilir. Bunlar kısmi veya basit nöbetler olarak da bilinir.
• Farkındalığı olan odak nöbetleri:Bu tür nöbetlerde, kişi bilinçsiz olabilir veya bilinçli bir farkındalık yaşayabilir. Yutulduğunda ya da çiğnemek gibi tekrarlayan hareketler yaparken sözlü olarak yanıt vermeden uzaya bakabilirler. Bunlara ayrıca karmaşık nöbetler de denir.

Genelleştirilmiş nöbetler
Bu tip nöbetler beynin her iki yarısını da etkiler. İki türdendirler:

• Devamsızlık nöbetleri: Kişinin uzaya bakıp çevresiyle bağlantısı kesilmiş gibi göründüğü hızlı göz kırpma veya anlar vardır ve isimlerini söylerseniz duyamazsınız.
• Tonik-klonik nöbetler: Kişi bilincini kaybedebilir, ağlayabilir, yere düşebilir, sarsıntılı hareketler yapabilir ve bölümden sonra yorgun hissedebilir.

Epilepsi Belirtileri

Belirtiler, nöbetlerin kaynaklandığı beyindeki tutulan alanın konumuna bağlıdır. Belirtiler şunları içerir:

• Bilinç kaybı.

• Karışıklık.

• Bir noktadan başlayarak

• Kolların ve bacakların sarsılma hareketleri

• Görme, duyma ve tat alma gibi duyulardaki rahatsızlıklar

• Korku ve endişe gibi duygu durum değişiklikleri

Epilepsi Nedenleri Ve Risk Faktörleri

Epilepsi Nedenler

Vakaların neredeyse yarısında epilepsi nedeninin bilinmediği görülmektedir. Birçok epilepsi türü vardır ve altta yatan nedenler değişebilir. Birçok durumda, doktorların durumu tanımlamasını ve tedavi etmesini zorlaştıran birden fazla nedensel faktör olabilir. Epilepsi nedenleri şunlardır:

• Genetik: Epilepsi, ebeveynlerden herhangi birinden veya her ikisinden de kalıtsal olabilir. Her iki ebeveynden epilepsinin miras alınmadığı bazı durumlarda, spesifik epilepsi türleriyle bağlantılı olan bazı genler, ortamdaki değişiklikler nedeniyle aniden aktif hale gelebilir ve nöbet ataklarını tetikleyebilir. Otizm ve serebral palsi gibi bazı gelişimsel bozukluklar da epilepsi ile bağlantılıdır. Epilepsiye yol açan beyin malformasyonlarına neden olabilecek genetik durumlar şunları içerir:
  • Tübüler skleroz
    Bu, beyin de dahil olmak üzere vücudun çeşitli organlarında görülen doku büyümelerinin olduğu genetik bir durumdur.
  • Nörofibromatozis
    Bu genetik durumda, iyi huylu tümörler sinirleri örten tabakalarda oluşur.
• Kafa travması: Trafik kazaları, merdivenlerde düşme, kayma ya da merdiven gibi ev kazaları, spor yaralanmaları, başa vurulma, saldırı ya da herhangi bir başka travmatik yaralanmaya bağlı olarak meydana gelen yaralanmalar; epilepsi.
• Doğum öncesi: Sırasındaki yaralanmalar Hamilelik sırasında, annedeki herhangi bir enfeksiyon beslenme yetersizliğine ve düşük doğum ağırlıklı bebeğe neden olabilir. Doğum sırasında, bir forseps uygulaması veya bebeğin kafasının yanlış kullanımı veya boynun etrafına dolaşmış göbek kordonu gibi beyin hasarları, beyine ulaşan oksijeni tehlikeye atabilir ve epilepsi ile sonuçlanabilir.
• Beyin hastalıkları: Oksijen arzının azalmasına neden olabilecek durumlar epilepsi ile sonuçlanabilir. İnme, beyin tümörleri, Alzheimer hastalığı, menenjit, HIV, ensefalit ve beyin apsesi epilepsiye yol açabilecek durumlardan bazılarıdır. Özellikle tropik bölgelerde görülen solucanların neden olduğu bir hastalık olan nörokistiskozda, solucanlar beyne girerse nöbetler ortaya çıkabilir ve o bölgede yaşayan insanlarda nöbetler için ana nedendir. Çalışmalar, 35 yaşından sonra inmenin en sık epilepsi nedeni olduğunu göstermiştir.

Epilepsi Risk faktörleri

Epilepsi riskini artırabilecek bazı risk faktörleri vardır.

• Yaş: Her ne kadar epilepsi olsa da, küçük çocuklarda ve yetişkinlerde çok yaygındır.
• Aile öyküsü: Ailede epilepsi öyküsü varsa, o zaman kişi de bozukluğu geliştirme riski daha yüksektir.
• Kafa travması: Geçmişi olan insanlar, özellikle motosiklet yarışları veya kayak gibi macera sporları nedeniyle olanlar epilepsi riski altındadır.
• Demans: Hikâyesi bunama, Alzheimer ve diğer bu tür hastalıklar bir noktada epilepsi gelişme riskinin daha yüksek ilişkilidir. Bu kişilerin% 10 ila% 22'sinde epilepsi belirtileri gösterdiği görülmüştür.
• Çocukluk çağı nöbetleri: Ateş veya beyinle ilişkili diğer bozukluklarla birlikte uzun süreli nöbet geçiren çocuklar, yetişkin yaşamında epilepsi gelişme riski altındadır.

Epilepsinin Önlenmesi

Epilepsi nedeni bilinmiyorsa, nöbetleri önlemek zor olabilir. Belirlenebilir bir nedeni olan kişilerde nöbetleri önleme önlemleri şunları içerir:

• Kafa yaralanmalarını önlemek için önleyici tedbirler alın.

• Doğum sırasında yaralanmaları önlemek ve yeni doğana yeterli oksijen sağlamak için uygun bakım ve taşıma, daha sonra yaşamda epilepsi gelişimini önleyebilir. Hamilelik sırasında anneye verilen doğru tedavi, beslenme eksikliğinin önlenmesinde ve düşük doğum ağırlıklı bebeklerin görülme sıklığının azaltılmasında yardımcı olabilir.

• Beyin ve sinir sistemi enfeksiyonlarının zamanla iyi tedavi edilmesi. Tropikal bölgelerde yaygın olan ya da düşük gelirli, orta gelirli ve gelişmekte olan ülkelerin olduğu bu hastalıklar.

• Ateşli çocuklarda nöbet gelişme olasılığını azaltabilecek vücut ısısını azaltmak için ilaçların kullanılması.

• Belirli ve yüksek riskli bölgelerde epilepsinin önlenmesi için devlet onaylı sağlık programları yardımı ile nörokistiskozis gibi enfeksiyonlara neden olan spesifik parazitlerin öldürülmesi.

Epilepsi Tanısı Nasıl Konur

Epilepsili bir kişiyi teşhis etmek için, doktor belirtileri ve tam bir tıbbi geçmişi dikkatlice not edecektir. Epilepsi tipini teşhis etmek için davranış değerlendirmesini, motor yanıtlarını, zihinsel yeteneklerini ve beynin diğer bölümlerinin fonksiyonlarını içeren ayrıntılı bir nörolojik inceleme yapılacaktır.

Elektroensefalogram (EEG)

Bu, epilepsiyi teşhis etmek için en yaygın kullanılan yöntemdir. Bir EEG sırasında, doktor kafa derisine bağlı olan özel elektrotları kullanır. Bu elektrotlar beyindeki elektriksel aktivitenin kaydedilmesine yardımcı olur. Herhangi bir olağandışı aktiviteyi kaydetmek için hasta uyanıkken veya uyku sırasında doktor bir EEG kaydedebilir. Bazı insanlar için, elektrotların birbirine daha yakın tutturulduğu yüksek yoğunluklu bir EEG önerilebilir. Bu EEG tipi, beyinde epilepsiye neden olan spesifik alanı belirleyebilir.

Bilgisayarlı Tomografi (BT) Taraması

BT taraması kistleri, tümörleri veya beyindeki kanamaları teşhis etmede yardımcı olabilir ve bu da nöbetlere neden olabilir.

Manyetik Rezonans görüntüleme (MRI)

Bir MRI, beyindeki epilepsi nedeni olabilecek lezyonlar veya tümörler gibi anormallikleri tespit etmeye yardımcı olur. Bazı insanlarda, ameliyattan önce fonksiyonel bir MRG önerilebilir, böylece doktorlar konuşma, yürüyüş gibi önemli vücut fonksiyonlarıyla ilişkili alanlardan kaçınabilirler.

Tek foton emisyonlu bilgisayarlı tomografi (SPECT)

Bu prosedür genellikle MRG ve EEG, beyinde epilepsiye neden olan beynin yerini bulamadığında tavsiye edilir. Bu prosedürde, beynin çeşitli bölümlerinde kan akışının bir 3D görüntüsünü üreten küçük bir dozda radyoaktif madde enjekte edilir.

Nöropsikolojik Testler

Nöropsikolojik testler bir kişinin hafızasını, düşünce sürecini, konuşma ve motor becerilerini değerlendirir. Bu, beyindeki etkilenen veya tutulan bölgeleri tanımlamaya yardımcı olur.

Diğer Soruşturmalar

Yukarıdaki testlerin yanı sıra, doktorun emirlerine göre enfeksiyonları, genetik hastalıkları ve diğer hastalıkları dışlamak için özel kan testleri yapılabilir.

Epilepsi Tedavisi

Epilepsi tedavisi temel olarak aşağıdakilerden oluşur:

Anti-epileptik İlaçlar

Anti-epileptik ilaçlar, yaygın olarak kullanılan tedavi seçeneğidir. Bu ilaçların, belirtilerin veya nöbetlerin vakaların% 70'inden fazlasında kontrol altına alınmasında veya hafifletilmesinde yardımcı olduğu bildirilmiştir. Bu ilaçlar beyin tarafından salınan kimyasalların miktarını değiştirerek nöbetlerin yoğunluğunu ve sıklığını azaltmaya yardımcı olur.

Bu ilaçlar epilepsinin tedavisine yardımcı olmamakla birlikte, düzenli tedavi ile atak sayısını azaltabilirler. Bu ilaçlar birçok formda mevcuttur. Düşük bir doz genellikle tedavinin başlangıcında verilir ve bölümler duruncaya kadar dozaj yavaşça artar. Önemli bir cevap ya da iyileşme yoksa doktor ilacı değiştirebilir. İlaç türü epilepsi tipine bağlıdır ve bu ilaçlar sadece bir doktor tarafından verilmelidir.

Bu ilaçların yan etkileri şunlardır:

• Baş ağrıları

• Enerji eksikliği

• Saç dökülmesi veya aşırı kıllanma

• Diş etlerinde bir şişme

• Deri döküntüleri 

• Titreme

Böyle bir yan etki varsa derhal doktora bildirilmelidir. Bu nedenle, ilaçları reçete edildiği şekilde almak en iyisidir. Dozajdaki herhangi bir değişiklik veya ilacın jenerik versiyonu hakkında doktorunuzla konuşun. Hekimin izni olmadan ilacı kesmeyin. Davranış veya ruh halinde herhangi bir değişiklik varsa, bildirilmelidir. Zamanla anti-epileptik ilaçların çoğu kesilir ve kişi herhangi bir semptom olmadan yaşayabilir.

Cerrahlık

İlaçlar yeterli rahatlama sağlamazsa veya birkaç yan etki üretmezse, ameliyat önerilebilir. İşlem sırasında, beynin etkilenen bölgesi kaldırılır. Ameliyat, sadece beynin küçük bir alanı etkilendiğinde ve bölge konuşma, işitme, yürüme, motor aktivitesi gibi kritik bedensel fonksiyonları etkilemediğinde yapılır.

Yaşam Tarzı Yönetimi

Tehlikeli olmaları ve komplikasyon üretmeleri nedeniyle nöbetleri kontrol etmek önemlidir.

• Düzenli olarak ilaç alınız. Doktorun izni olmadan herhangi bir dozu atlamayın veya durdurmayın

• Nöbet veya epilepsiye neden olabilecek tetikleyicileri belirleyin. En yaygın tetikleyiciler alkol, uyku eksikliği, stres, parlak ışık, yüksek sesler ve daha fazlasını içerir.

• Nöbet bölümlerinin bir günlüğünü, bölüm gerçekleşmeden önce yaptığınız aktivitelerin ayrıntılarını, yoğunluğunu ve süresini bir günlüğüne tutun.

• Tetikleyici faktörlerle uğraşmayı deneyin:
  • Erken uyumayı deniyorum.
  • Hafif nefes alıştırmaları yapmak
  • Alkol alımını azaltmak
• Eğer nöbetleriniz sıksa, sürüş, yüzme ve yemek pişirme gibi aktivitelerden kaçının çünkü bu aktiviteler sırasında nöbetler çökerse zarar verebilir.

• Evde duman dedektörlerini takın.

• Düzgün kenarlı mobilyalar kullanın.

• Banyo yaparken kapıyı kilitlemeyin.

• Bir nöbet çökerse boğulmayı önlemek için banyo yerine duş alın.

• Bir nöbet saldırısı durumunda kurtarmayı başarabilen bir eşle yüzmeye gidin.

• Doğa sporları yaparken bir kask kullanın.

Epilepsi Komplikasyonlar

Epilepsi komplikasyonları şunları içerebilir:

• Tekrarlanan yaralanmalar, kendi kendine ısırma ve sürüş ya da görevleri yerine getirme sırasında düşer.
• Beyin hasarı felçle sonuçlanır.
• Yiyecek bir saldırı sırasında akciğerlere girerek aspirasyon zatürree denilen bir duruma neden olabilir.
• Konuşma ve öğrenmede zorluk.